Mười ngày - boccaccio ( Tựa )

TỰA

Xót thương sự bất hạnh là một thiên hướng tự nhiên thông thường ở mọi người, nhưng lại càng thông thường hơn ở, những ai nhờ người khác đã có được niềm an ủi mong muốn. Nếu như có những người đau khổ đã như vậy mà được hưởng một niềm vui quý báu, thì tôi là người ở trong số đó. Từ đầu tuổi thanh niên đến ngày nay, tôi đã yêu say đắm, không kể gì đến lẽ phải, một con người mà địa vị cao quý và dòng dõi quý tộc - nếu tôi nói ra hết -

thì theo tôi, hình như sẽ vượt xa thân phận nhỏ bé của tôi. Nhiều người suy nghĩ chín chắn, khi biết những chuyện tình duyên của tôi, dù có tán đồng tôi

và cho tôi cao quý hơn, những những thử thách tôi phải trải qua cũng không hề vì vậy mà bớt gay go. Ôi! Tôi không trách người tình yêu dấu là độc ác mà chỉ trách những ngọn lửa tình bồng bột kia, là cái ham muốn không tự kiềm chế cứ thổi bùng ngọn lửa đã làm cho lòng tôi mất hết mọi niềm vui có thể mong ước một cách khiêm tốn và đã bao phen là nguồn gốc những nỗi đau khổ quá mãnh liệt đối với sức lực quá non yếu. Chính lúc đó những câu chuyện thú vị của tình bạn và niềm an ủi của nó vượt xa mọi lại ca ngợi, đã

làm lòng tôi tươi mát khiến tôi dứt khoát tin rằng mình được cứu sống là nhờ có nó. Cuối cùng, theo ý muốn của đấng bản thể vô biên, mà quy luật bất di, bất dịch là chấm dứt tất cả những gì nảy sinh ở nơi trần thế này, nên mối tình của tôi, mối tình nồng nhiệt nhất trong mọi mối tình, mà sức mạnh của lẽ

phải của trí tuệ cũng như sự sỉ nhục hiển nhiên. Nỗi nguy hiểm đe dọa đều không thể cắt đứt hay kìm hãm được mối tình ấy, do ảnh hưởng của thời

gian trôi qua, đã mờ nhạt hẳn đến nỗi bây giờ trong tâm hồn tôi chỉ vẻn vẹn còn lại một tình cảm thư thái - đặc quyền thông thường của tất cả những ai đã không lao mình qua nỗi gian nguy của một dục vọng bão táp. Bây giờ, khi những thử thách tan biến, mối tình, trước kia nặng nề là vậy, chỉ còn để lại trong tôi một ấn tượng đầy lôi cuốn.

Nhưng khi những khổ cực của tôi kết thúc thì cái kỷ niệm về điều tốt lành tôi đã được hưởng, về sự ân cần đã bao quanh tôi và chia sẻ nỗi đau khổ của tôi, đã không tàn lụi. Tâm trạng ấy, tôi tin chắc rằng sẽ chỉ chấm dứt khi nào tôi không còn ở trên đời này nữa. Trong mọi đức hạnh, theo tôi lòng biết ơn là đáng ngợi khen nhất, trái lại sự bội hạc là một tính xấu đáng lên án. Tôi không muốn là kẻ bội bạc. Bây giờ khi tôi có thể tuyên bố mình tự do, tôi quyết định trả ơn, trong chừng mực nhỏ bé của mình cho phép. Nhưng

không phải trả ơn các ân nhân của tôi - họ thực sự sáng suốt và hạnh phúc nên không cần đến những lời cảm tạ của tôi - mà là đền ơn tất cả những ai

muốn làm dịu bớt cảnh khốn quẫn của mình. Nếu như sự nâng đỡ hay nói

đúng hơn niềm an ủi - mà tôi dành cho những tâm hồn đau khổ thực ra trước sau chỉ có thể là nhỏ bé, tuy nhiên tôi nghĩ cũng phải mau chóng đáp ứng

cho nơi nào xem ra cần thiết nhất. Tại đó, nó sẽ có ích hơn và sẽ dược đánh giá đúng hơn cả. Và chắc hẳn, dù tài năng tôi kém cỏi, các bạn gái đa tình dễ

thương của chúng ta sẽ đánh giá nó cao hơn là các bạn mày râu. Con tim họ che đậy ngọn lửa dục vọng nồng cháy hơn nhiều so với ngọn lửa bên ngoài! Ở đây, tôi xin tất cả các nạn nhân hiện nay hay trước đây của ái tình chứng giám cho. Đã thế, chẳng phải họ đều bị ý muốn, sở thích riêng và mệnh lệnh của những bậc cha mẹ, anh em hay chồng ức hiếp đó sao? Thông thường nhất, họ bị giam hãm trong phạm vi chật hẹp của buồng the, ngồi không

nhàn rỗi, họ vơ vẩn suốt trong một giờ suy nghĩ ôm ấp những suy tưởng khác nhau, mà nhất định đâu phải là toàn những điều vui. Giả sử trong cảnh hoang mang ấy, nếu một thèm muốn nào gieo nỗi buồn vào lòng họ, thế là trái tim kia bị mối lo chi phối lâu dài, trừ phi có một ý nghĩ mới làm họ khuây khỏa. Tôi xin nói thêm rằng đàn bà tỏ ra kém xa đàn ông về mặt nhẫn nại chịu đựng.

Rõ ràng đàn ông được ưu đãi về tình ái. Khi họ buồn vơ buồn vẩn hay lòng thấy ưu sầu, họ có trăm ngàn phương thuốc để giảm nhẹ hay giải tan hậu quả của cơn buồn. Tùy theo sở thích, họ có thể đi dạo chơi, trò chuyện. tập cho chim ưng săn, đi săn bằng chó, câu cá, chơi ngựa cờ bạc, buôn bán, tất cả những hoạt động kia mà mỗi thứ đều có thể thu hút tất cả hay một phần sự chú ý của họ để ít nhất là trong một thời gian làm tiêu tan nỗi buồn bực. Sau đó, bằng cách này nay cách khác, một niềm an ủi đến với họ hoặc nỗi đau khổ dịu đi.

Mong sao, về phần mình, tôi có thể sửa chữa được phần nào, trong chừng mực khả năng cho phép, cái bất công của một số phận khắt khe - như ta thấy đối với những người đàn bà yếu đuối? Vậy để giúp đỡ và giải khuây cho các bạn gái đa tình - đối với các bạn khác thì mũi kim, con cúi và guồng quay chỉ là đủ! Tôi xin kể lại một trăm truyện ngắn (ngụ ngôn, truyện có ý nghĩa đạo đức hay truyện có thực, tùy theo sở thích). Những truyện đó vào hồi nạn dịch chết người của bệnh dịch hạch ngày nay đã qua, đã được kể trong một nhóm người đoan chính gồm bảy cô gái và ba chàng trai trẻ. Tôi ghi thêm vào đấy nhiều ca khúc mà những người đó đã hát cho vui. Các truyện ngắn của tôi chứa đựng nhiều truyện tình, vui hay buồn và những tình tiết thuộc một thể loại khác, bao giờ cũng mượn của thời cận đại hay của quá khứ. Những ai trong các bạn gái mà tôi che chở, nếu đọc những trang sách của tôi, sẽ rút được ở đấy hai điều lợi: cái thú vị của câu chuyện kể lại đúng như chúng đã được trình bày, những lời khuyên bổ ích về thái độ nên tránh hay nên có ở đời. Tôi nghĩ kết quả ấy sẽ làm tan biến những đau khổ mà tôi đã nhắc tới. Nếu tôi đạt được mục đích của mình - và cầu Chúa cho được như vậy! - thì các bạn gái trẻ nên cảm ơn ái tình là kẻ đã giải thoát tôi hỏi những xiềng xích và cho phép tôi đem hết tâm lực ra giải buồn cho các bạn.